23 februari 2023
Kalverdiarree is een vervelend maar ook kostbaar probleem op een bedrijf. Uit een groot onderzoek in Engeland, blijkt dat 82% van de veehouders te maken heeft met kalverdiarree. Volgens Duits onderzoek krijgt zo’n 19% van de kalveren diarree in de eerste weken na de geboorte. Vaccinatie van de moederkoe tijdens de droogstand helpt dit probleem te voorkomen. Toch vaccineren de meeste veehouders nog niet tegen deze aandoening.
Uit onderzoek blijkt dat de totale kosten zo’n € 6.700 bedragen voor een bedrijf met 100 koeien, ofwel € 67 per aanwezige koe. Dat zijn niet alleen de kosten van de dierenarts, maar kalveren die te maken hebben met diarree groeien minder, worden later drachtig en geven uiteindelijk als vaars minder melk en in het ergste geval gaan de kalveren dood. Kalverdiarree is dus niet alleen slecht voor het welzijn en de gezondheid van deze pasgeboren kalfjes, maar ook voor de portemonnee.
Ziekteverwekkers
Bij diarree in de eerste twee levensweken zijn de meest voorkomende ziekteverwekkers Escherichia coli (E. Coli), rotavirus, coronavirus en cryptosporidium. Vaccinatie van de moederkoe tijdens de droogstand verhoogt de antistoffen in de biest tegen E. coli, rota- en coronavirussen.
Biestmanagement
Het pasgeboren kalfje moet zelf nog weerstand opbouwen en is voor de immuniteit afhankelijk van de antistoffen die het via de biest krijgt. Niet alleen vaccinatie maar ook een goede biestverstrekking, passend management rondom de geboorte en huisvesting zijn daarom bepalend voor de uiteindelijke gezondheid.
Op de eerste levensdag kunnen antistoffen de darmwand nog passeren, in de bloedbaan worden opgenomen en zo de nodige bescherming aan het kalf bieden. Daarom moet de biest na de geboorte niet alleen snel maar ook in voldoende mate gegeven worden. Probeer zo snel mogelijk na de geboorte, om een volume eerste biest te geven dat overeenkomt met ongeveer 10% van het lichaamsgewicht, liefst binnen 2 uur en uiterlijk 6 uur na geboorte. Een vergelijkbaar volume moet binnen 12 uur worden gegeven. Geef gedurende de eerste week na geboorte na de biest ook steeds transitiemelk van de eigen moeder. Want in de eerste week is het gehalte aan antistoffen nog vrij hoog en werken de antistoffen nog lokaal in de darm. Daarnaast bevat de biest en transitiemelk ook nog een andere waardevolle ingrediënten en energie voor het kalf, voor de opbouw van weerstand en om te groeien.
Hygiëne
Naast vaccinatie en een goede biestverstrekking zijn hygiëne rondom geboorte en huisvesting van belang. Zorg ervoor dat koeien afkalven in een schoon strohok, voorkom afkalven op de roosters. Maak je gebruik van een cuddle box, ook deze moet brandschoon zijn, hetzelfde geldt voor de kruiwagen voor “vervoer”. Gebruik een schone speenfles of sonde. Ook de eenlingbox waar het kalf in terecht komt moet schoon en droog zijn, en voorzien van een flinke laag droog stro. En geef elk kalf, liefst iedere voeding een eigen, schone speen(emmer).
Wat als een kalf toch diarree heeft?
Zelfs ondanks alle goede voorzorgsmaatregelen kan het soms gebeuren dat een kalfje toch een milde vorm van diarree krijgt. De belangrijkste maatregel is dan het herstellen van de elektrolyten- en vochtbalans. Hiervoor zijn voedingssupplementen, zoals Benfital® Plus beschikbaar dat zowel met melk als met water kan worden gegeven. Houd bij voorkeur het kalf aan de melk, zodat in de energiebehoefte wordt voorzien. Kalfjes met diarree ervaren pijn. Er zijn middelen beschikbaar die de pijn kunnen verlichten en de ontsteking remmen (NSAID’s) en middelen die darmkrampen verminderen. Daardoor zal het kalf beter gaan drinken en meer startvoer opnemen wat het herstel bevordert. Soms kan het afhankelijk van de verwekker nodig zijn om met andere middelen te behandelen. Uw eigen dierenarts kan u hierover adviseren. Bel uw dierenarts als het kalfje niet meer wil drinken en/of overeind wil komen.