Geplaatst op: 14 juli 2022

Laboratoria bieden steeds meer mogelijkheden voor onderzoek aan. Een gevolg van het ‘beter zoeken’ is dat je meer vindt, bijvoorbeeld dat de genetische variatie van ziektekiemen veel groter is dan we dachten. Vooral virussen lijken gevoelig voor veranderingen in het genetische materiaal. Deze veranderingen kunnen het gevolg zijn van zowel mutaties als van recombinaties. ¹

Mutaties zijn kleine en geleidelijke veranderingen die tijdens de vermeerdering van virussen– ontstaan. De gevolgen hiervan zijn vaak beperkt en leiden vooral tot meer variatie in het genetisch materiaal.

Bij recombinatie is er sprake van grote veranderingen die tijdens de vermeerdering van virussen kunnen plaatsvinden; het genetisch materiaal kan op ‘zwakke punten’ openbreken en vervolgens met een stuk genetisch materiaal van een ander virus verbonden raken. Dit is alleen mogelijk bij virussen die nauw verwant zijn. Een PRRS-virus kan bijvoorbeeld niet  recombineren met een griepvirusEen PRRS-virus kan wel met de meeste andere PRRS-virussen recombineren. Slechts zeer zelden levert dit een nieuwe gevaarlijke stam op, maar het is niet geheel onmogelijk. .

De volgende bij de varkens veel komende virussen zijn in dit kader interessant om nader te bespreken: Griep, PRRS, Circo en Parvo. Eerder hebben wij u bijgepraat over griep en PRRS en Circo. Deze artikelen vindt u ook op onze site, zie de links onderaan deze pagina.

Parvo is onderhevig aan mutatie 35 en de traditionele op NADL-stammen gebaseerde vaccins bieden onvoldoende bescherming tegen variaties van nieuwere 27a-gelijkende stammen.^{36 37,38} Parvo-27a gelijkende stammen zijn in opkomst komen in Europa inmiddels frequent voor.³⁹ Uit eigen onderzoek van 48 Nederlandse gevallen van te veel mummies en doodgeboren biggen in de periode 2019-2021 werden met behulp van nanopore sequencing (PathoSense, Gent) alleen 27a-gelijkende stammen aangetoond.

Uit vergelijkend onderzoek naar Parvo-vaccins bleek dat een nieuw op 27a-gebaseerd vaccin (ParvoFLEX) significant beter beschermde dan enkele traditionele vaccins.⁴⁰

Praktisch gezien is het nuttig te weten dat:

• Parvo-virussen zeer resistent zijn tegen omgevingsinvloeden en dat daardoor makkelijk besmetting vanuit de omgeving kan optreden.
• Parvo 27a-varianten in opkomst zijn waartegen de traditionele ‘NADL’ vaccins minder goede bescherming bieden.
• Een recent ontwikkeld vaccin is zeer effectief gebleken tegen de Parvo-27a-varianten. De oplossing zit blijkbaar in dat potje.

Parvo-virussen zeer resistent zijn tegen omgevingsinvloeden en dat daardoor makkelijk besmetting vanuit de omgeving kan optreden.

Figuur 1 Gevallen waarbij PPV-27a werd aangetoond 2019-2021

Genetische veranderingen bij virussen kunnen, afhankelijk van het soort virus, gevolgen hebben voor de praktijk. In geval van Circo/ PCV-2 en Parvo zijn er prima werkende vaccins beschikbaar. Voor wat betreft PRRS en zeker voor griep is enkel vaccineren vaak onvoldoende om het virus onder controle te krijgen. Gelukkig zijn de laatste twee virussen goed gevoelig voor reiniging, desinfectie en uitdroging.

Voor vrijwel alle ziektekiemen geldt dat geïnfecteerde dieren zelf de grootste bron zijn van infectie. Het goed organiseren van dierstromen is daarom van essentieel belang bij de controle van genoemde virussen.

Voor wat betreft PRRS is het wellicht goed te weten dat MS Schippers HyCare en Boehringer Ingelheim de handen ineengeslagen hebben en een paar bedrijven, samen met de bedrijfsdierenarts, willen ondersteunen bij de controle op of het vrij worden van PRRS. Dit onder het motto:

R0 = dierstromen + hygiëne + vaccinatie

Wilt u meer weten en/of een gratis intake op uw bedrijf neem dan contact met ons op.

Door Martijn Steenaert, varkensdierenarts bij Boehringer Ingelheim

1. Lakna. Difference Between Mutation and Recombination. https://pediaa.com/difference-between-mutation-and-recombination/.

35. Streck, A. F., Canal, C. W. & Truyen, U. Molecular epidemiology and evolution of porcine parvoviruses. Infect Genetics Evol 36, 300–306 (2015).

36. Ren, X. et al. Phylogeny and evolution of porcine parvovirus. Virus Res 178, 392–397 (2013).

37. Mészáros, I., Olasz, F., Cságola, A., Tijssen, P. & Zádori, Z. Biology of Porcine Parvovirus (Ungulate parvovirus 1). Viruses 9, 393 (2017).

38. Zeeuw, E. J. L., Leinecker, N., Herwig, V., Selbitz, H.-J. & Truyen, U. Study of the virulence and cross-neutralization capability of recent porcine parvovirus field isolates and vaccine viruses in experimentally infected pregnant gilts. J Gen Virol 88, 420–427 (2007).

39. Streck, A. F., Homeier, T., Foerster, T. & Truyen, U. Population dynamics and in vitro antibody pressure of porcine parvovirus indicate a decrease in variability. J Gen Virol 94, 2050–2055 (2013).

40. Noguera, M. et al. Effects of three commercial vaccines against porcine parvovirus 1 in pregnant gilts. Vaccine 39, 3997–4005 (2021).